Konu: Sui Zan Nedir?, Hüsnü Zan Nedir? Paz Ocak 25, 2009 3:15 pm
Sui Zan Nedir?, Hüsnü Zan Nedir?
Hüsnü Zan: Bir iyiliğin üzerine (olumlu) inanç beslemeye, güzel düşünmeye denir.
Sui Zan: Her şeyde bir art niyet aramaya, yanlış düşünüp yanlış yorumlamaya denir Hasan Burkay Hazretlerinin belirttiği gibi: “Ahlâk-ı zemimenin en büyüklerinden biri de sû-i zan'dır (Zemime: beğenilmeyen kötü hal ve hareket) Sû-i zan'da tehlike vardır; hüsnü-ü zan'da tehlike yoktur”
Zannın bazısı günah sayılmıştır: “Ey mü’minler! Zannın bir çoğundan sakının Çünkü zannın bazısı günahtır” (Hucûrât, 49/12) âyeti, bunun delilidir Bu anlamda zan, iyice bilmeden tahmine göre konuşmak, fikir yürütmek ve bilgi vermektir ki "Ahirete iman etmeyenler meleklere dişi isimler veriyorlar Onların bu hususta bir bilgileri yoktur, sadece zanna uyuyorlar, zan ise hakikat namına hiçbir şey ifade etmez” (Necm,53/27-28) âyeti bu gerçeği ifade etmektedir
“Ey mü’minler! Size fâsık biri bir haber getirirse, onun doğruluğunu araştırın Yoksa bilmeyerek bir topluluğa karşı kötülük edersiniz de sonra yaptığınıza pişman olursunuz" (Hucûrât, 49/6) âyeti ve "Zandan sakının çünkü zan, sözlerin en yalanıdır…" “Kişiye, her duyduğu şeyi (aslını araştırmadan, doğru olup olmadığını kesin olarak bilmeden) konuşması / başkalarına anlatması günah olarak yeter" hadisleri zanla hareket etmenin günah olduğunu, zandan kaçınılması gerektiğini ifade etmektedir
Ancak fert ve toplumların zararına olmayan, hayra ve iyiliğe yönelik iyi zan (hüsnü zan) bu hükümlere dahil değildir Mesela müslüman olduğu zannıyla ölen bir insanın cenaze namazının kılınması, onun müslüman mezarlığına defnedilmesi; kıbleyi bilmeyen kimsenin araştırma sonucu tahmin ettiği cihete yönelerek namaz kılması, besmele çekilerek kesildiğini görmediği bir hayvanın etini “Müslüman, Allah’ın adını anarak kesmiştir” diyerek yemesi, bir insanda görülen olumsuz bir davranışı iyiye yorması bu tür zandır.
Peygamberimiz (asv), “Hüsnü zan güzel ibadetlerden biridir”, “Başkası hakkında bana kötü bilgi getirmeyin; ben yanınıza hakkınızda iyi düşünerek selim bir kalple gelmek isterim” buyurarak, hüsn-ü zannın esas olduğunu belirtmiştir.
Hakkında hüsnü zan beslenmeye en layık şüphesiz Yüce Yaratıcıdır Hadis-i Kudsi'de buyurur: “Ben kulumun zannı üzereyim Bana karşı hayırlı zan'da bulunsun” Sonra sırasıyla peygamberler ve veli kullar hakkında iyi düşünmek kişi için menfaatlidir.
Konu: Sui Zan Nedir?, Hüsnü Zan Nedir? 
Paz Ocak 25, 2009 3:15 pm
